استاندارد ASTM توسط سازمان بین المللی توسعه استاندارد تهیه شده است. این سازمان استانداردهای فنی را به صورت داوطلبانه تعریف و به چاپ می رساند. این استانداردها گستره ی وسیعی از مواد تولیدات، سیستم ها و وسیله ها را شامل می شود. ASTM مانند سازمان های استاندارد دیگر مانند: BSI ( استاندارد بریتانیا)، DIN (سازمان استاندارد آلمان ) و AFNOR (سازمان استاندارد فرانسه ) است ولی با این تفاوت که این سازمان یک هیئت استاندارد ملی نیست که در آمریکا وظیفه ی توسعه ی استاندارد را داراست . در حقیقت در آمریکا ANSI ) American National Standards Institute ) وظیفه ای مانند سازمان های بالا را بر عهده دارد . به هر حال، استاندارد ASTM یک عملکرد کنترلی بین توسعه دهندگان استاندارد در آمریکا دارد و این ادعا را دارد که بزرگترین ارگان توسعه دهنده استاندارد در جهان است.

استاندارد ASTM چیست و کارکرد آن کجاست؟

نام کامل آن American Society for Testing and Materials یا انجمن آمریکایی آزمون و مواد است که با کوششهای بنجامین دادلی در سال ۱۸۹۸ برای سر و سامان دادن به تولید ریلهای راه آهن تاسیس شد. حدود ۱۳۰۰۰ استانداردASTM بیش از ۱۴۰ صنعت مختلف از فولاد و نیروگاه هسته ای گرفته تا پارچه و ماژیک وایت برد را پوشش می دهند. اگر شما با پلاستیک ، چسب یا فلز کار می کنید، یا تقریباً در هر صنعتی که مشغول به فعالیت هستید، احتمالاً نام ASTM را شنیده اید و یا احتمالاً آن را در برگه‌ی اطلاعات (Data Sheet) مواد مشاهده کرده اید و حتی ممکن است مطلع شده باشید که یک قرارداد به رعایت ASTM احتیاج دارد. سوال اینجاست که ASTM چیست و دقیقاً چه کاری انجام می دهد؟

انجمن آمریکا برای آزمایش و مواد

ASTM در ابتدا به عنوان انجمن آمریکایی بین المللی آزمایش و مواد شناخته می‌شد هنگامی که در سال ۱۸۹۸ میلادی توسط مهندسین و دانشمندان راه آهن پنسیلوانیا ایجاد شد. هدف این انجمن ایجاد یک دستورالعمل برای جلوگیری از شکستن مکرر ریل‌های راه آهن بود که در صنعت با ایجاد استانداردهایی، کیفیت محصولات ریلی را تضمین می‌کرد. امروزه، انجمن آزمایش و مواد آمریکا با عنوان ASTM International شناخته می‌شود. این انجمن بیش از ۳۰،۰۰۰ عضو دارد که شامل تولید کنندگان، مصرف کنندگان، دانشگاهیان و مشاوران می‌شود. مقر اصلی این انجمن همچنان در ایالت پنسیلوانیا و یک دفتر داخلی دیگر هم در واشنگتن دی سی واقع شده است اما در سراسر جهان نظیر بلژیک ، کانادا ، چین و مکزیک نیز دفاتری دارد.

ASTM دقیقاً چه کاری انجام می دهد؟

همانطور که گفته شد ASTM در ابتدا استانداردهای مربوط به فولاد در صنعت ریلی را تدوین می‌کرد که به مرور از آن فاصله‌ی زیادی گرفت بطویکه امروزه، ASTM استانداردهای فنی را برای بسیاری از صنایع مختلف با هدف تقویت عملکرد و ایمنی در طیف گسترده‌ای از محصولات، مواد، سیستم‌ها و خدمات، ایجاد و منتشر می‌کند. هزاران استاندارد ASTM در سراسر جهان وجود دارد که هر کدام شماره منحصر به فرد خود را دارند. هر استاندارد در دسته بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرد که شامل موارد زیر است:

• مشخصات استاندارد
• روش تست استاندارد
• راهنمای تمرین استاندارد
• طبقه‌بندی استاندارد
• استاندارد اصطلاحات

ASTM نه تنها استانداردهای قابل اعتمادی را ایجاد می‌کند، بلکه برنامه‌های آموزشی مهارت محور و برنامه‌های کنترلی بین آزمایشگاهی نیز ارائه می‌دهد. برنامه‌های آموزشی به صورت آنلاین و حضوری برای صنایع و کارمندان دولت همچنان در دسترس است. دوره‌ها می توانند شامل پلاستیک، زغال سنگ، آمار، شیشه و موارد دیگر باشند. دوره‌های آموزشی خود محور نیز برای تکنسین‌های QA / QC که با سیمان کار می‌کنند، تست‌های مقاومت بتن و یا آزمایش‌های جمع آوری را انجام می‌دهند، وجود دارد. آموزش در محل نیز که طیف گسترده‌ای از محصولات، مواد، سیستم ها و خدمات را پوشش می‌دهد (مانند برگزاری دوره‌هایی که نحوه‌ی صدور گواهینامه کیفی را آموزش می‌دهند) وجود دارد. آزمایشگاه‌ها می‌توانند عملکرد خود را با “آزمایش مهارت” ارزیابی کنند. این آزمایشات ASTM برای هیدروکربن‌های معطر، فرآورده‌های نفتی، خنک کننده موتور، آزمایش نساجی و موارد دیگر تعریف شده است.

کتاب سالانه استاندارد ASTM

هر ساله ASTM کتاب سالانه استانداردهای ASTM را منتشر می‌کند. این کتاب به محصولات، خدمات و صنایع مختلفی می‌پردازد که شامل موارد زیر است:

• پلاستیک
• چسب‌ها
• لاستیک
• آهن و فولاد
• فلز غیر آهنی
• روش‌های تست فلزی و روش‌های تحلیلی
• ساخت و ساز
• منسوجات
• عایق الکتریکی و الکترونیک
• فناوری آب و محیط زیست
• هسته‌ای
• انرژی خورشیدی و زمین گرمایی
• دستگاه‌ها و خدمات پزشکی
• و غیره…

از آنجا که کتاب ASTM صنایع زیادی را در بر می‌گیرد، به چندین جلد تقسیم می‌شود. در مجموع ۱۴۳ کمیته فنی نوشتن بر روی استانداردهای موجود در کتاب کار و آن استانداردها را طبق دستورالعمل‌های سازمان تجارت جهانی تهیه می‌کنند.

انطباق

اساساً رعایت استانداردهای ASTM بصورت عمومی، الزامی نیستند اما در قراردادهای طرفین (کارفرما، پیمان‌کار و مشاور) در یک پروژه، انطباق شرایط با استانداردهای این انجمن به سبب کامل و جامع بودن، لازم الاجرا تلقی می‌شود. در بعضی موارد، رعایت ASTM قانون است. کلیه اسباب بازی‌های فروخته شده در ایالات متحده باید به لطف قانون اصلاحات ایمنی محصولات مصرفی دولت ایالات متحده در سال ۲۰۰۸، مشخصات ASTM F-963 را رعایت کنند.

انواع استانداردهای ASTM

استانداردهای تولیدی هر ساله به صورت کتاب سال منتشر می شود که استانداردهای تعریف شده به وسیله ی ASTM بین المللی به شش گروه تقسیم می شوند :

ـ استانداردهای تصریح ،که بر اساس نیازهای مردم تعریف گشته اند .

ـ استاندارد روش های آزمایش ، که راهی را یک آزمایش انجام می شود را تعریف میکند . نتایج به دست آمده از آزمون ممکن است از لحاظ درستی با استاندارد تصریح ارزیابی شود .

ـ استانداردهای تمرینی ، که عملیات ها متوالی را تعریف می کند و موجب یک نتیجه گیری نمی شود.

ـ استاندارد راهنما ، که یک سری اطلاعات طبقه بندی شده را مهیا میکند یا سری هایی از انتخاب هاست که به صورت یک واحد عملیاتی معرفی نشده اند .

ـ استاندارد رده بندی ، که یک طبقه بندی از مواد ، تولیدات ، سیستم ها یا سرویس ها را ارائه می کند. اساس این تقسیم بندی بنابر شباهت در این گروه هاست . که خواص مورد بررسی که اساس تقسیم بندی اند شامل: سرچشمه ، ترکیب ، خواص و یا استفاده می شود .

ـ استاندارد اصطلاحی ، که معنای لغات و اصطلاحات مورد استفاده در دیگر استانداردها را تعریف می کند .

کیفیت روش های آزمایش استاندارد چنین است که این استانداردها به کرات در سراسر جهان پهناور ـ حتی مکان هایی که استاندارد ASTM مورد استفاده قرار نمی گیرد، استفاده می گردد . (برگرفته از ایران مواد)